36 Antwerpse organisaties eisen van de volgende gemeentebesturen een meer leefbare stad: “Maak eindelijk werk van de modal shift!”
36 Antwerpse actiegroepen en burgerinitiatieven van de Modal Shift Coalitie (MSC) smeken in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen om steden en gemeenten met meer leefkwaliteit. Volgens hen kan dat door eindelijk de modal shift in de Antwerpse Vervoerregio door te voeren. Dat wil zeggen: meer ruimte voor voetgangers, fietsers en andere tweewielers en meer investeringen in openbaar vervoer en deelmobiliteit. De modal shift betekent ook minder auto’s op straat.
Om de modal shift te realiseren zijn volgens de coalitie veel maatregelen nodig, in heel verschillende beleidsdomeinen op zowel federaal, Vlaams als lokaal niveau. Het gaat om ruimtelijke ordening, maar ook om afstemming tussen de vele vervoersmodi, tussen bestuurlijke overheden en financiering vanuit heel diverse bronnen.
Voetgangers en fietsers
Wandelen moet voor iedereen aangenaam gemaakt worden, vindt MSC. “Wij willen dat iedereen, jong en oud of met een beperking, altijd en overal veilig en onbezorgd te voet kan gaan, voor korte en lange verplaatsingen”, zegt de Voetgangersbeweging. Het Schijnverbond pleit daarbij voor een leefbare buurt waar iedereen te voet naar de winkel, een postkantoor, bank, crèche of kleuterschool kan.
"Geef de fietsers meer plaats", zegt de Fietsersbond. “Veel fietspaden zijn te smal geworden. Maak ze breed en veilig, ook als daar parkeerplaatsen voor moeten sneuvelen.” Het burgerplatform Zorro wil vooral een samenleving die minder op auto’s is gericht. “Iedereen kan autominderen! Laat ons dagelijks leven zo inrichten dat we veel meer verplaatsingen makkelijk te voet en met de fiets kunnen doen.”
Openbaar vervoer, een topprioriteit
"Maak van De Lijn een topprioriteit en investeer in stipt, betrouwbaar en goedkoop openbaar vervoer.” Dat is een van de belangrijkste stokpaardjes van de Modal Shift Coalitie. Volgens de Reizigersbond zijn er buitenlandse voorbeelden waar De Lijn op dit moment niet aan kan tippen: “Zwitserland bewijst het: hoe dichter een tram- of bushalte, hoe minder voor de auto wordt gekozen. En maak het systeem gemakkelijker: zorg ervoor dat reizigers met 1 ticket kunnen overstappen.” Pro Mobiel is vragende partij om de aanleg van sneltrams in de Antwerpse Vervoerregio te onderzoeken. De organisatie Tramvinken wil aan elk kruispunt voorrang voor bussen en trams om zo een vlottere doorstroming te krijgen.
"Maak van de NMBS een topprioriteit" is eigenlijk een no-brainer. TreinTramBus pleit voor vlotte verbindingen tussen de trein, trams en bussen. “Pas stationsomgevingen daarvoor aan en bouw er nieuwe. Weef rond elk treinstation een web van tram-, bus- en fietsverbindingen.” Kontich-Kazerne zoekt het bij een hogere frequentie van voorstadstreinen, bijvoorbeeld vanuit Kontich, Hemiksem, Boechout of Ekeren, die bovendien een vlotte aansluiting garanderen op IC-treinen. Het Masereelfonds vat hun ergernis samen met een ironische opmerking: “Verplicht parlementsleden om naar hun werk te gaan met het openbaar vervoer. Wie weet wordt het dan wel goed en comfortabel.”
Koning mens, niet koning auto
Volgens MSC wordt de auto nog altijd te veel bevoordeeld. Zeker in het bedrijfsleven. "Stop de fiscale voordelen voor salariswagens en verschuif die 4 miljard naar De Lijn en de NMBS”, zegt De Peperfabriek. Ook Netwerk Duurzame Mobiliteit wil dit bestrijden: “Schaf tank- en laadkaarten af. Bied werknemers een mobiliteitsbudget voor openbaar vervoer of fiets aan en voer de kilometerheffing in. Zo stimuleer je mensen om hun auto minder te gebruiken.”
Het grote doel: overal aangenamer kunnen wonen. Alle organisaties in de coalitie vinden dat de mens centraal moet staan in de ruimtelijke ordening. “Ontwikkel steden op maat van menselijke beweging en ontmoeting met voetpaden, fietspaden en openbaar vervoer als standaard en met een openbare ruimte die uitnodigt tot verbinding tussen mensen”.
Voor Natuurpunt is de versnippering van de grote groene ruimte en de verharding een deel van het probleem. Ook Gruunrant ziet het zo: “Ontharding en vergroening gaat prima samen met extra ruimte voor voetgangers en tweewielers. Met meer deelwagens kunnen we overbodige parkeerplekken ontharden. En met minder autoverkeer heb je minder wegen nodig. Zo kunnen we natuurgebieden in stad en rand terug met elkaar verbinden.”
Overleg met burgers. Dat is hoe de Modal Shift Coalitie de maatschappelijke shift naar duurzaam vervoer wil bereiken. “Het kost tijd, maar het garandeert kwaliteit en draagvlak." Netwerk Duurzame Mobiliteit vindt het heel belangrijk dat actiegroepen en burgerinitiatieven ondersteund worden. “Want zij zijn een cruciale schakel in participatie en co-creatie”. Duurzame mobiliteit komt er niet zomaar, stelt de Modal Shift Coalitie. De nieuwe gemeentebesturen zullen moeten investeren: “Het is eigenlijk heel simpel. Wie investeert in voetpaden, trekt wandelaars aan. Wie investeert in fietspaden, trekt fietsers aan. Wie investeert in openbaar vervoer, trekt nieuwe reizigers aan. Kortom, wie propere lucht en aangename leefbare buurten wil, investeert in de modal shift.”
